Abcessen:
Dit zijn bulten, die vooral rond de bek van het konijn voorkomen. Ze
ontstaan vaak door tand en kiesproblemen. Ze kunnen echter ook ontstaan
als konijnen verwondingen hebben, bijvoorbeeld na een koppeling. De
abcessen zijn gevuld met pus, dit is meestal zo dik dat het abces niet
vanzelf opengaat. Bij de dierenarts word het abces opengesneden,
schoongemaakt en gevuld, dit om ervoor te zorgen dat het abces een
poosje openblijft, de bacteriën gedood worden en het weefsel intact
blijft.
Abortus / Prenatale sterfte: Dit kan komen door
stress, bijvoorbeeld bij schurft, overbevolking, verplaatsing tijdens de
zwangerschap en voedingsveranderingen. Verder kunnen ook virale,
bacteriële en parasitaire aandoeningen zoals coccidiose, salmonellose,
pasteruellose hier een oorzaak van zijn. Ook voedingsgebreken (meer voer
nodig, energierijk voer), verkeerd optillen of een te hoge
omgevingstemperatuur (verminderde eetlust, veroorzaakt stress) abortus
veroorzaken. Denk dus goed na voor je aan een nestje begint en weet waar
je mee bezig bent. Je kunt je konijn er een hoop leed mee bezorgen.
Meer informatie over fokken en voortplanting vind je in ons artikel daar
over.
Ademhalingsproblemen: Deze kunnen ontstaan door slechte
ventilatie, tocht, stoffige bodembedekking, of juist te weinig
ventilatie. Op lange termijn wordt het konijn overgevoelig en kan hij
nergens meer tegen. Hij krijgt luchtweginfecties en astmatische
verschijnselen. Hij ademt zwaar, met de kop naar achteren om maar zo
veel mogelijk lucht binnen te krijgen. Ook kunnen ademhalingsproblemen
ontstaan door verwondingen. Bijvoorbeeld als het konijn gevallen is, of
nadat het baasje op het konijn gestaan heeft. In erge gevallen kan het
zo zijn dat het middenrif gescheurd is waardoor buikorganen in de
borstholte komen. Daardoor hebben de longen minder ruimte en krijgt het
konijn ademhalingsproblemen. Ademhalingsproblemen kunnen echter nog veel
meer oorzaken hebben. Het is dus ook verstandig om bij
ademhalingsproblemen een bezoek te brengen aan de dierenarts.
Baarmoederkanker: Dit is de meest voorkomende vorm van
kanker bij het konijn. Het maakt niet uit of een voedster wel of geen
nest heeft gehad, leeftijd speelt wel mee. Een voedster van 4 jaar of
ouder heeft een kans van 50 tot 80 % op baarmoederkanker. Waarschijnlijk
hebben bepaalde rassen meer aanleg voor baarmoederkanker dan anderen,
maar daar is helaas nog niet veel over bekend. Konijnen die
baarmoederkanker hebben hebben (bloederige) uitvloeiing uit de
geslachtsopening, pijn en uiteindelijk zullen ze er aan overlijden als
er niet op tijd kan worden ingegrepen. Wil je meer weten over
baarmoederkanker en de andere vormen van kanker die bij konijnen
voorkomen? Lees dan het artikel over kanker bij konijnen.Bevallingsproblemen: Als een voedster problemen heeft
met de bevalling kan dit verschillende oorzaken hebben. Te grote jongen,
misvormde jongen,op een te oude of te jonge leeftijd gedekt zijn,
weeënzwakte (gebrek aan calcium) of verkeerde ligging van de jongen. In
alle gevallen is het aan te raden zo spoedig mogelijk naar de dierenarts
te gaan.
Binnenoorontsteking: Hierbij loopt je konijn in cirkels
en valt hij om. Het hoofd kan scheef (gedraaid) staan. De ogen kunnen
snel bewegen, hij kan doof zijn, tandenknarsen en veel slikken. De
dierenarts zal een lichamelijk en neurologisch onderzoek doen om dit
vast te stellen.
De dierenarts zal een antibioticum kuur geven van enkele weken tot
maanden. Er kan ook enkele dagen een middel gegeven worden om de
ontsteking en schade aan de zenuwen te verminderen. Ook moet het konijn
een pijnstillend middel krijgen. Het kan nodig zijn om het konijn te
dwangvoeren tot hij zelf weer eet.
Blaasontsteking: Blaasontsteking kan bijvoorbeeld
ontstaan door blaasstenen. De blaas beschadigt hierdoor en raakt
ontstoken. Een blaasontsteking kan ook vanuit de nieren of afvoerende
urinewegen komen. Het konijn heeft een verhoogde aandrang en pijn bij
het plassen. Dit kan overigens ook komen door tumoren van de blaas,
nierziekten (door infecties of vergiftigingen) of door bloedingen in de
nieren. In alle gevallen is het verstandig om zo spoedig mogelijk een
bezoek aan de dierenarts te brengen.
Blaasproblemen: Dit is natuurlijk een ruim begrip. Bij
blaasproblemen kun je een aantal van de volgende symptomen zien:
vermindering van de zindelijkhied, strekken bij het plassen, in en uit
de toiletbak springen, nat rond de geslachtsorganen, huidirritatie rond
de geslachtsorganen, dikke (witte) urine, bloed in de urine. Ga als je
één van, of meerder van de hiervoor genoemde symptomen ziet met je
konijn naar de dierenarts. Hij kan verder onderzoek doen en vaststellen
wat er met je konijn aan de hand is. De mogelijkheden zijn bijvoorbeeld:
blaasstenen, tumoren in de blaas, zand/drab in de blaas, infectie aan
de urinewegen.
Lik en knaagstenen zijn erg slecht voor de nieren en blaas van een
konijn, geef deze daarom ook niet aan jouw huisdier! Deze kunnen
namelijk blaasproblemen veroorzaken. Ook verkeerde voeding (gemengd voer
of slechte kwaliteit voer) en een tekort aan drinkwater kan
blaasproblemen veroorzaken.
Blaasstenen: Hierbij heeft je konijn troebele urine,
soms wat rood van kleur. Let op, rode urine hoeft niet altijd op ziektes
te wijzen! Van bijvoorbeeld het eten van veel wortel kan urine rood /
oranje kleuren maar ook op bepaalde soorten bodembedekker kan het rood
uitslaan. Verder heeft het konijn vaak een nat, naar urine ruikend
achterste (plassen lukt niet meer, druppels persen wel), is lusteloos,
pijnlijke buik, bloed in urine. Stenen en gruis in de blaas kunnen
ontstaan tijdens bacteriële infectie, watergebrek, te veel mineralen in
het voer (te veel / selectief eten / knaagstenen). Als de stenen of
gruis vastlopen in urinewegen ontstaat er een ophoping van urine in de
blaas, uiteindelijk ook in de nier. Het is belangrijk om zo snel
mogelijk naar de dierenarts te gaan met je konijn.
Bloedverlies bij het plassen: Vaak door blaas en
nierproblemen. Let er op dat konijnen urine verschillende kleuren kan
hebben. Van doorzichtig wit tot fel oranje. Vaak is de kleur van de
urine afhankelijk van wat je konijn gegeten heeft. Ook door sommige
bodembedekkers kan de urine van een konijn verkleuren, bijvoorbeeld op
zaagsel.
Bloedverlies uit geslachtsdelen: Dit kan bij voedsters
komen door baarmoederkanker , abortus (goed opletten, kans op
ontstekingen), verwonding (bijv. na een zware bevalling, als de jongen
te groot zijn. In deze gevallen moet je naar een dierenarts die kan
kijken of er eventueel een castratie (verwijderen van baarmoeder en
eierstokken) plaats moet vinden en/of er medicatie nodig is. Zelf kun je
in ieder geval de buitenkant van je konijn goed schoon houden, zodat er
zeker in de zomer geen vliegen op af komen.
Bloedverlies uit de geslachtsdelen kan ook komen door
baarmoederontsteking. Je konijn heeft dan een bloederige, pusachtige
uitvloeiing, het stinkt, ze maakt een zieke indruk en eet slecht. Ook
hiermee moet je naar de dierenarts. Baarmoederontsteking kan komen door
een bacteriële infectie zoals bijvoorbeeld snot, bij een abortus of door
dekking door een ram met een ontsteking aan zijn geslachtsdeel.
Coccidiose (darmcoccidiose): Coccidiose komt meestal
voor na stress of verminderde weerstand. Jonge konijnen zijn hier ook
erg gevoelig voor, bijvoorbeeld na de verhuizing naar een nieuw baasje.
Het probleem bij jonge konijntjes die nog bij de moeder wonen is vaak
dat ze elkaar door hun ontlasting steeds weer opnieuw besmetten. Bij
coccidiose tasten kleine parasieten de darmen en lever van je konijn
aan. Het begint met diarree, als het ernstiger is waterige ontlasting en
zelfs bloed in de ontlasting. Het konijntje eet niet meer, drinkt niet
meer, valt af, groeit niet goed en droogt uit.
Coccidiose kan behandeld worden met verschillende medicijnen, dit moet
altijd via de dierenarts gebeuren. Het meest effectieve middel bij
konijnen is toltrazuril. Als jouw konijn coccidiose heeft is het erg
belangrijk de omgeving goed schoon te houden. Onstmet het hok regelmatig
en haal elke dag de keutels van het konijn (ivm herbesmetting) elke dag
weg en verschoon elke dag het hooi en drinkwater. Maak ook de drink en
eetbakken goed schoon. Preventief kun je zorgen voor een schone
omgeving, de juiste voeding en zo min mogelijk stress in het leven van
je jonge konijntje.
Coccidiose (levercoccidiose): Er bestaat ook
levercoccidiose bij het konijn. Dit heeft de zelfde symptomen als
darmcoccidiose, alleen geen diarree. Lever kan vergroot zijn, daardoor
heeft het konijn een dikke buik. Behandeling en preventie is hetzelfde
als bij darmcoccidiose.
Darmimmobiliteit: De darmen van je konijn vallen
"stil". Je konijn produceert geen of hele kleine keuteltjes, vaak
plakkerig en slijmerig. De darmen borrelen hard of zijn juist opvallend
stil. Je konijn wil niet eten, is afstandelijk en heeft pijn.
Dierenartsen denken soms dat het konijn last heeft van een haarbal, maar
haarballen komen bij konijnen niet zo heel veel voor. Darmimmobiliteit
kan ontstaan door stress, pijn, verstopping, slecht voer en/of
uitdroging.
De dierenarts zal het konijn onderzoeken, foto's maken van de buik om
verstoppingen en ophopingen te zoeken. Als de darm niet volledig
geblokkeerd is kan het konijn gered worden door medicijnen (o.a. om darmen
te stimuleren en pijnstillers), vocht, vezels (science recovery),
laxeermiddelen, en antigasmiddelen (aeropax). Ook vocht en vitamine B
zijn belangrijk. Het is erg moeilijk om de darmen van een konijn weer op
gang te krijgen. Let ook goed op de lichaamstemperatuur van je konijn!
Als de darm wel volledig geblokkeerd is kan de dierenarts opereren, maar
helaas is dat een erg risicovolle operatie die veel konijnen niet
overleven of waar ze nadien ernstige complicaties door krijgen.
Diarree: Een konijn kan drie verschillende soorten
ontlasting hebben. De normale keutels, blinde darmkeutels (een soort
trosje, deze horen ze op te eten) en diarree. Als het konijn voortdurend
zachte keutels produceert is het diarree. Soms zijn er zelfs geen keutels
meer in te herkennen. Dit kan komen door een wisseling van voer, of een
te veel aan (groen) voer. Een konijn mag maximaal 25 gram voer (biks)
per kilo lichaamsgewicht (uitgaan van volwassen gewicht). Het konijn moet altijd beschikken over hooi en vers
drinkwater. Om de diarree tegen te gaan kan er ook hooithee gemaakt
worden. Meer informatie over hoe de spijsvertering van een konijn werkt
kun je in dit artikel lezen . Diarree kan echt heel veel oorzaken
hebben. Het kan komen door voedingsfouten; te veel voeren, gemengd voer,
plotseling wisselen van voer, te veel groenvoer, weinig hooi.
Sommige konijnen hebben een plakpoepsyndroom. Dit komt vaak voor bij
oudere of te dikke konijnen. Ze hebben dan geen echte diarree maar
samengeklonterde ontlasting (blinde darm keutels). Deze eten ze niet op.
Vaak omdat ze te veel voer en te weinig hooi krijgen. Soms is een
konijn zo dik dat hij niet eens bij zijn anus kan om de
blindedarmkeutels op te eten. Verwijder de vastgeplakte ontlasting van
het konijn, geeft twee dagen alleen hooi en water. Begin daarna weer
rustig met brokvoer. Eén eetlepel tegelijk, tot je op 25 gram brokjes
per kg volwassen lichaamsgewicht zit. Bouw rustig aan groenvoer op. In
dit artikel kun je tips vinden om een te dik konijn af te laten vallen.
Bij langdurige (langer dan 2 dagen) of zeer hevige diarree altijd naar
de dierenarts gaan. Voor jonge konijntjes met diarree moet je extra snel
naar de dierenarts, als je te laat bent kan dat de dood van je
konijntje betekenen.Dikke buik: Een konijn kan een dikke buik hebben door
verschillende oorzaken. Ik ga ze hier niet allemaal uitleggen, maar wel
even opnoemen. Het mag duidelijk zijn dat het niet onverstandig is om
met je konijn voor een controle naar de dierenarts te gaan als hij of
zij zonder duidelijke reden een dikke buik krijgt. De oorzaken kunnen
zijn: zwangerschap (hoewel je dat in de meeste gevallen niet ziet),
nierproblemen (hydronefrose, ophoping vloeistof in nierbekken na
ontsteking of door nierstenen), verstopping (ophoping van gassen en
ontlasting voor de plaats waar obstructie zit), vetzucht (overgewicht),
tympanie (enorme gasophoping in de vorm van schuim, pijnlijke buik, door
voedingsveranderingen en bijv. klaver), levercoccidiose, buikwaterzucht
(vocht in buikholte, symptoom van bijv. hartgebreken, ontstekingen in
de buik, laag eiwitgehalte in het bloed etc), tumoren (levertumor en
niertumor kunnen dikke buik veroorzaken)
Dikke buikenziekte (entercolitis): Deze naam wordt vaak
gebruikt als een konijn een opgezette buik en andere vage symptomen
heeft. Dikke buikenziekte is echter een darmslijmvliesontsteking met
slijmvorming in de dikke darm. Dit komt vooral voor bij jonge konijnen
tot 4 maanden oud, soms met de dood tot gevolg. De symptomen van de
dikke buiken ziekte zijn lusteloosheid, beven, minder eten, gezwollen
buik, lage lichaamstemperatuur, veel dorst, diarree met slijm, klotsende
buik. De ziekte is te behandelen met aeropax, hooi, eventueel dwangvoer
om het konijn aan het eten te houden en door het konijn warm te houden.
De dierenarts zal een darmstimulerend middel kunnen geven,
metronidazol, een infuus en/of pro-biotica.Dode jonge konijnen: Je konijn is net bevallen, maar er
overlijd één of meerdere jongen. Dit kan verschillende oorzaken hebben;
aangeboren afwijkingen (erfelijk, viraal, bacterieel, gebrekkige
voeding), slechte nestbouw (onderkoeling), kannibalisme (door
voedingsfouten, gebrek aan melk, overbevolking of slecht nest),
moederdier heeft geen melk (jongen slomer, moeder heeft vaak stukgebeten
tepels, mastitis (ontsteking), geen drinkwater, stress), door ziekte
(diarree, bacterieel of viraal) of door voedingsveranderingen. Denk goed
na voor je aan een nestje begint. Lees ons artikel over voortplanting
bij konijnen goed door.
Encephalitozoon Cunicili (E- cuniculli): Op onze forums
wordt dit vaak afgekort tot EC. EC is een hele vervelende ziekte. Er
zijn veel vage klachten die voor kunnen komen bij EC. De ziekte wordt
veroorzaakt door een protozo (parasiet) die zich in de hersenen en/ of
nieren bevind. De meest opvallende kenmerken van deze ziekte zijn
evenwichtstoornissen en/of zachtjes schudden met kop. Soms drinkt een
konijn veel door nierontsteking (meer dan 100ml per lichaamsgewicht is
veel). Verdere symptomen kunnen zijn: witte vlekken in het oog,
verlammingsverschijnselen, evenwichtsstoornissen, schudden met de kop,
urinebrand (konijn kan urine niet meer ophouden en huid raakt
geïrriteerd), een draainek, rondtollen, gewichtsverlies. EC tast de
zenuwcellen van je konijn aan. Het kan zijn dat je konijn hier niet meer
volledig van herstelt. Gelukkig zijn er ook positieve verhalen van
konijnen die goed herstelt zijn van deze ziekte.
In de beginfase (de eerste paar weken) is deze ziekte besmettelijk voor
andere konijnen (via urine) en zelfs ook voor mensen (zeldzaam, dan moet
je wel een hele lage weerstand hebben, bijv. door aids). Een konijn kan
heel lang drager zijn van deze ziekte, zonder echt ziek te zijn. De
ziekte komt dan pas naar voren als het konijn een andere ziekte krijgt
of in een stressvolle situatie terecht komt.
Wat kun je doen? Ten eerste moet je met spoed naar de dierenarts. Die
stelt een behandelplan met je op. Panacur (tegen de parasiet) en metacam
(tegen de pijn) worden vaak gebruikt. Verder kunnen ook duplocilline of
baytril (antibiotica), soms ook vitamine B injecties gegeven worden.
Het is verstandig om ook een bloedtest te laten doen bij het starten van
de behandeling en deze na een maand te herhalen. Op die manier kun je
zien of de behandeling effectief is. Bijkomende ongemakken zoals
urinebrand kun je behandelen met wat vaseline. Heeft je konijn EC, dan
raden wij aan om een zo gespecialiseerd mogelijke dierenarts te zoeken
die je kan helpen bij de behandeling. Een dierenarts met weinig verstand
van konijnen kan de dood van jouw huisdier betekenen, terwijl dat
misschien helemaal niet nodig is.
Epileptische aanvallen: Deze komen niet veel
voor bij konijnen. Door zuurstofgebrek bij de geboorte kan epilepsie
ontstaan. Het konijn heeft aanvallen van een aantal minuten waarbij het
speekselt en trilt. Na de aanval wil hij veel eten en kan hij agressief
zijn.
Gas:
Je konijn wil niet eten, zit stil in een hoekje, is slap, zit
ongemakkelijk, hard borrelende of juist stille darmen, dit zijn tekenen
van gas. Hier moet je wat aan doen, anders gaat je konijn dood.
Gas ontstaat vaak door verkeerd groenvoer (veel koolsoorten
bijvoorbeeld) , maar kan ook meekomen met een andere ziekte, als
coccidiose of wormen. Daarnaast kunnen ook stress en pijn weer een
oorzaak zijn van ook deze aandoening.
Gas kan behandeld worden met de middelen Aeropax en equate. Aeropax is
in nederland/belgie makkerlijk te verkrijgen (bij een apotheek), en
equate, komt vooral in engeland en amerika veel voor, word daar gebruikt
voor baby's. Dit middel is via internet te bestellen. Beide middelen
zijn mensen middelen maar kunnen ook bij konijnen gebruikt worden.
Naast die middelen moet je je konijn warm houden. Een buitenkonijn naar
binnen halen. Controleer de temperatuur (hoort niet lager dan 38 graden
te zijn).Maak gebruik van een warmtemat, warmtelamp of kruik met een
handdoek er om. Zorg er wel voor dat het ook weer niet te warm word voor
je konijn en dat hij niet uitdroogt. Het best is om ook een dierenarts
te bellen voor verder advies. Wij hebben een artikel over gas en
verstopping met meer informatie.
Gebitsproblemen:
Het konijn speekselt, wordt mager, eet slecht. Heeft soms ook
ooguitvloeiing. Gebitsafwijkingen kunnen veroorzaakt worden door trauma
(bijvoorbeeld stoten of vallen waardoor een stuk tand afbreekt), door
verkeerde voeding maar vooral ook door een verkeerde stand van de tanden
of kiezen. De tanden of kiezen staan vaak al vanaf de geboorte niet in
de juiste stand waardoor ze niet voldoende afslijten, ook niet met de
juiste voeding. Afhankelijk van hoe de tanden of kiezen staan en hoeveel
last het konijn er van heeft moeten ze regelmatig worden bijgeslepen
door de dierenarts. Laat de tanden niet knippen, dit is een ouderwetse
methode waarbij de tanden kunnen splijten en daarmee kunnen nog meer
problemen ontstaan. Als het een chronisch probleem blijft is het
mogelijk om de voortanden van je konijn te laten verwijderen. Een konijn
kan prima zonder voortanden leven, als je maar zorgt dat zijn eten (dus
ook hooi) in klein formaat aangeboden wordt.Bij haakjes op de kiezen slijten de kiezen niet goed en vergroeien deze.
Hier moet wat aan gedaan worden, anders stopt het konijn met eten of
kan hij abcessen krijgen. Je kunt zelf haakjes niet zien, de dierenarts
heeft speciale hulpmiddelen om zo ver in de bek van een konijn te kunnen
kijken. De dierenarts zal de kiezen vijlen of slijpen om de haakjes te
verwijderen.
Je kunt gebitsproblemen voorkomen door te fokken met gezonde ouderdieren
en een verantwoorde voeding . Granen zorgen voor een te hoog calcium
gehalte waardoor je konijn gebits- en blaasproblemen kan krijgen. Ook
zorgen ze dat je konijn te veel koolhydraten binnen krijgt, en dat zorgt
voor darmproblemen. Brood is geen konijnenvoer!
Haarballen: Hierdoor gaat het konijn minder eten, later stopt hij zelfs
met eten. Ze vermageren sterk, hebben geen ontlasting meer. Bezoek de
dierenarts voor advies en behandeling. Voorkomen is beter dan het moeten
genezen dus zorg voor goede voeding: veel hooi! Borstelen in de
ruiperiode helpt ook goed.Hernia: Dit kan ontstaan door het verkeerd
optillen of vasthouden van een konijn. Hierbij maakt het konijn dan een
slag met de rug. Ook konijnen die te krap gehuisvest zijn geweest kunnen
last krijgen van een hernia. Kenmerken van een hernia zijn dat het
konijn stil word, met de achterpoten gaat slepen of deze helemaal niet
meer kan gebruiken. Een hernia kan behandeld worden door rust, warm
houden van het konijn en behandeling met corticosteroiden. (geschreven
door Karena)
Hersenvliesontsteking: Je konijn loop alsof hij
dronken is, onvast, soms in rondjes. Hij kan trillen, toevallen hebben
en typische oogbewegingen (snel heen en weer gaan). Een
hersenvliesontsteking door een bacterie, virus of protozo komen.
Bijvoorbeeld door toxoplasmose (protozo). De acute vorm verloopt vrij
snel bij dieren onder stress. Ze zijn lusteloos, hebben koorts, en zijn
binnen paar dagen dood. De chronische vorm (cysten in weefsels) kan
zonder verschijnselen verlopen, maar soms ook met hersenafwijkingen.
Soms ook afwijkingen in andere organen waar cysten terechtkomen.
Toxoplasmose ontstaat door het voeren van groenvoer dat besmet is door
kattenontlasting.
Kaalheid: Door gebrekkige voeding met een te
kort aan vitamine B kan er kaalheid ontstaan bij konijnen. Vaak zie je
dit bij oudere of zieke dieren. De haren worden dan bij een verhaarbeurt
niet meer vervangen door nieuwe haren. Kijk kritisch naar de voeding
van je konijn en overleg indien nodig met een dierenarts om het menu aan
te passen en om andere oorzaken van kaalheid (bijvoorbeeld parasieten)
uit te sluiten.
Kreupelheid: Dit kan komen door voedingsfouten
zoals een verkeerde verhouding calcium-fosfor. Deze verhouding moet 2:1
zijn en is nodig voor een goede opbouw van het skelet. Door het
bijvoeren van mineralen zoals likstenen en knaagstenen kan deze
verhouding verstoord worden. Ook als een konijn selectief eet van
gemengd voer zijn de verhoudingen verstoord. Hierdoor kunnen dan skelet
of gebitsafwijkingen ontstaan. Kreupelheid kan ook komen door een gebrek
aan vitamine E. Dit komt soms voor bij konijnen die alleen maar
groenvoer gevoerd krijgen. Omdat vitamine E vetoplosbaar is, zit dat
niet in groenvoer. Hierdoor kan spierdegeneratie ontstaan. Je konijn
heeft dan pijn bij het lopen en eet niet goed. Tenslotte kan kreupelheid
ook komen door verwonding. Bijvoorbeeld een pootbreuk na een val, door
een verkeerde beweging of door verkeerd optillen.
Lintwormen: Deze worden door vlooien
overgebracht. Je konijn wordt mager maar heeft wel een dikke, pijnlijke
buik en heeft last van diarree of verstopping. Een konijn kan
tussengastheer zijn voor hond en kat, larven maken dan een trektocht
door het lichaam en kunnen problemen opleveren in verschillende organen,
met name de lever. Uiteindelijk komen ze in buikholte, blaaswormen.
Deze veroorzaken zelden problemen. Voor behandeling van lintwormen en
blaaswormen moet je naar dierenarts voor een middel dat tegen deze
wormensoort werkt en daarbij ook nog veilig is voor konijnen. Lees ook
ons artikel over wormen bij het konijn.Longontsteking: Longontsteking door bacteriën
kan komen door snot (door pasteurella). Het konijn heeft dan
neusontsteking maar soms komt er ook longontsteking bij voor. Het konijn
heeft neusuitvloeiing en natte voorpootjes. Soms ontstaan er ook
ontstekingsprocessen rest lichaam zoals in de baarmoeder,
oogslijmvliezen of melkklieren. In het beginstadium kan myxomatose ook
op snot lijken, dit is echter een hele andere ziekte. Longontsteking kan
ook komen door een stoffige omgeving. Je konijn heeft tranende ogen,
snuft, niest en heeft neusuitvloeiing. Zorg voor een goed geventileerd
konijnenhok en een stofvrije omgeving (pas de bodembedekking aan!).
Luizen: komen niet veel voor als dieren onder
goede hygiënische omstandigheden gehouden worden. Eitjes (neten) zitten
aan de haren geplakt en zijn met het blote oog te zien. Soms zie je ook
de langwerpige luizen lopen. Luizen bestrijden met een middel geschikt
voor konijnen, vraag hier duidelijk naar bij de dierenarts.
Maden (Myasis): In de zomer kan je konijn last
van maden krijgen. Deze komen op je konijn af als hij bijvoorbeeld
plakpoep heeft (een vies achterwerk dus) of wondjes heeft. Maden komen
uit vliegeneitjes, deze maden beginnen te eten aan het konijn, en in een
paar uur kan er een hele grote wond door ontstaan. Maden leven eerst
van wondvocht, later produceren ze enzymen waardoor het vlees van het
slachtoffer vervloeit. Dieren sterven dan door de gifstoffen die door de
maden gevormd worden. Soms overleeft een konijn maden, als je er op
tijd bij bent. Alle maden moeten verwijderd worden, het konijn moet goed
schoongemaakt worden, de wonden moeten worden ontsmet en het konijn
moet in een goed schone omgeving teruggezet worden. De dierenarts kan
ook medicijnen meegeven om de genezing te bevorderen en de pijn tegen te
gaan. Meestal zijn maden helaas fataal voor een konijn, omdat het vrij
laat ontdekt wordt.
Middenoorontsteking: Dit wordt meestal
veroorzaakt door een bacteriële infectie, maar oormijt kan ook de
oorzaak zijn. Je konijn schud met zijn hoofd, krabt met zijn poot bij
zijn oren, door de pijn kan je konijn ook lusteloos worden en minder
gaan eten. Als het echt ernstig is kan je konijn gaan kwijlen, hangende
oren krijgen, niet meer kunnen knipperen, een hangende lip of ooglid
krijgen. De dierenarts zal röntgenfoto's maken om dit vast te stellen.
De dierenarts zal een antibioticum kuur geven van enkele weken tot
maanden. Er kan ook enkele dagen een middel gegeven worden om de
ontsteking en schade aan de zenuwen te verminderen. Ook moet het konijn
een pijnstillend middel krijgen. Het kan nodig zijn om het konijn te
dwangvoeren tot hij zelf weer eet.
Mijt / Vachtmijten (Cheyletiella) Kleine zwarte
of witte streepjes. Geen grote problemen, massale infectie kan
haaruitval en jeuk geven. Bij mijt heeft het konijn heeft kale plekken,
jeuk, haaruitval, korsten. Mijt is besmettelijk voor andere dieren, en
ook mensen kunnen er last van krijgen. De dierenarts zal het konijn
injecties geven, soms in combinatie met het wassen van het konijn.
Injecties met ivomec werken meestal het best bij een konijn.
Mijt/Oormijt: Het konijn schud het hoofd,
krabt oren kapot, en heeft vieze inwendige oorschelpen. Oormijt word
veroorzaakt door parasieten. Dit is een gevaarlijke vorm van oormijt en
het is dus ook van belang zo spoedig mogelijk met je konijn naar de
dierenarts te gaan voor verdere behandeling.
Moerziekte / Melkziekte: Dit is een
stofwisselingsziekte die voorkomt bij voedsters aan het einde van de
dracht of tijdens de zoogperiode. Het calcium/magnesium gehalte in het
bloed is te laag. Het konijn wordt hierdoor apathisch, het dier is zwak.
Bij geen behandeling kunnen verlammingsverschijnselen ontstaan en kan
het fataal zijn voor het konijn. Moerziekte kan behandeld worden door
een calcium/magnesium infuus te geven aan het konijn.
Myxomatose: Myxomatose wordt verspreid door een
virus. Een konijn kan besmet worden door vliegen, vlooien, mijten en
andere konijnen die het virus met zich meedragen. De symptomen van
myxomatose zijn: Natte ogen, een vieze neus, knobbels, het konijn eet
niet en heeft koorts. Een konijn dat nooit geënt is overleeft deze
ziekte bijna nooit. Het beste dat je voor je konijn kunt doen is hem goed
warm houden en een dierenarts bezoeken. Deze zal dan passende medicijnen
meegeven. Het konijn kan tegen deze ziekte worden ingeënt,de entingen
blijven 6 maanden werken en moeten daarna worden herhaald.
Zwellingen door oedeem: myxomatose bij konijn. Virus. Oedemateuze (=
vocht) zwellingen aan kop, geslachtsdelen, oren en oogleden. Vaak ook
ademhalingsproblemen. De dieren worden blind en gaan binnen 10 dagen
dood. Preventief enten. Ringtail bij muis, rat, en andere knaagdieren
met kale staart. Staart zwelt, ringvormige insnoeringen. Dier kan deel
staart verliezen. Poten gezwollen. Te lage luchtvochtigheid, te hoge
temperatuur.
Nierfalen / Veel drinken / veel plassen: Dit kan komen door chronisch nierfalen, suikerziekte, leveraandoeningen, tijdens dracht of lactatie, verveling, e. cuniculi.
Ontlasting afwezig: Dit kan komen door
verstopping of haarballen maar ook door voedingsfouten zoals het eten
van zaagsel uit verveling, te weinig vocht in het voer en te weinig of
geen drinkwater. Bezoek de dierenarts om te zorgen dat de ontlasting
weer op gang komt en pas de voeding van je konijn aan.
Oogbeschadigingen: Hierbij is een wazige, grijze
of witte vlek te zien op het oog van het konijn. Soms krabt het konijn
veel naar het oog, en knijpt hij het oog dicht. Oogbeschadigingen kunnen
ontstaan door vuil in het oog, maar ook als een konijn een scherp
stokje of strotje in het oog krijgt. De dierenarts zal de ernst van de
beschadiging bekijken, en oogzalf geven om het te behandelen. Soms
blijft er na behandeling nog een witte vlek op het oog achter. Dit is
littekenweefsel en zal dan niet meer verdwijnen.
Oogproblemen - Conjunctivitis (ontsteking slijmvliezen)
ontsteking van de slijmvliezen van de ogen. Dit komt voor bij snot,
konijnensyphilis, door hooi of andere bodembedekking of myxomatose.
Oogproblemen-Ooguitvloeiing: In veel gevallen
komt dit door gebitsproblemen. Als het afvoerkanaal van het traanvocht
dichtgedrukt raakt door botwoekeringen of abcessen.
Overgewicht: Overgewicht ontstaat door verkeerde
voeding (elke dag een vol bakje voer, vaak nog gemengd voer ook) en
door een tekort aan bewegingsruimte. Dit kan verschillende
gezondheidsproblemen als gevolg hebben; de blindedarmkeutels niet kunnen
eten met als gevolg vieze kontjes die madenziekte aantrekken, chronisch
zachte keutels, zere hakjes, huidproblemen, leververvetting,
gewrichtsproblemen, onvruchtbaarheid, geboorteafwijkingen,
vachtproblemen, gedragsproblemen, diabetes en hartproblemen. De
oplossing is afvallen, maar wel verantwoord. Meer informatie daar over
in dit artikel.
Oververhitting: Als het verblijf op een
verkeerde plaats staat of slecht geventileerd is kan een konijn last
krijgen van oververhitting. Hierdoor kan het konijn gaan speekselen.
Konijnen zijn erg gevoelig voor hoge temperaturen. Bij temperaturen
hoger dan 25 graden heeft een konijn het warm. Zorg er voor dat het hok
niet in de volle zon staat, en dat het konijn plaatsen en middelen heeft
om verkoeling te zoeken. Als een konijn oververhit is moet je je konijn
natmaken met koud water. Het is verstandig ook de dierenarts er bij te
halen, hij kan jouw konijn tegen shock behandelen. Als een konijn niet
behandeld word tegen oververhitting zal hij sterven. Let op de
temperatuur van het konijn, je kunt een konijn met oververhitting ook te
veel laten afkoelen en zo een onderkoeling veroorzaken!! Als de
lichaamstemperatuur blijft stijgen, ook regelmatig opnieuw het konijn
koelen.
Ringworm: Dit is geen worm maar een schimmel. Je
konijn krijgt (ronde) kale plekken, heeft afgebroken haren. Vooral op
kop. Soms ook vochtig door secundaire bacteriële infectie. Behandeling
door dierenarts.Slechte huisvesting en voeding zijn oorzaak. Let op,
ringworm is ook besmettelijk voor mensen!Schimmelinfecties: Bij schimmelinfecties heeft
je konijn kale plekken, jeuk, schilfers en afgebroken haren.
Schimmelinfecties kunnen besmettelijk zijn voor andere dieren, en ook
mensen kunnen er last van krijgen. De dierenarts zal het konijn
injecties geven, en soms moet je je konijn wassen. Zie ook ringworm.Schurft: Schurft wordt veroorzaakt door mijt.
Het konijn heeft jeuk, soms korsten in de oren, houd het hoofd scheef en
soms komt er pus uit het oor. Schurft kan ook op andere plaatsen dan in
de oren voorkomen. Eerst komen er blaasjes en na openkrabben ontstaan
er grijs-witte korsten. Het konijn zal schudden met de kop en krabben
aan de oren. Als complicatie kan er een middenoorontsteking ontstaan
door een secundaire bacteriële infectie. Schurft is goed te behandelen,
ga dus ook gelijk met je konijn naar de dierenarts. Hij zal het konijn
injecties geven en eventueel een oorzalf. Hoewel het vaak oorschurft
genoemd wordt, zit de schurft ook op de rest van het lichaam van het
konijn. Eitjes zitten niet in hooi of stro, dat is bij luizen en vlooien
wel het geval. Leven op het konijn zelf en steken bij verminderde
weerstand de kop op. Schurft kan overgaan op mensen, vooral bij kleine
kinderen. Bezoek dan de huisarts. Het konijn behandelen met ivermectine
als werkzame stof. 1x per week omdat levenscyclus van schurftmijt 1 week
is. 2-4x herhalen.
Slijmophoping in dikke darm (mucoide enterophatie): Vooral
bij snelst groeiende jonge konijnen uit een nest. Ze eten niet meer,
drinken veel. Snel dood. Behandeling vaak niet mogelijk. Preventief kun
je er wel iets aan doen: veel hooi voeren, niet te veel brokken.
Snot (pasteurella): Dit is een besmettelijke ziekte. De voorste
luchtwegen van het konijn zijn ontstoken. Het konijn heeft een heldere
soms dikke neusuitvloeiing. Hij niest, vermagert en krijgt ontstoken
oogleden. De dierenarts kan hiervoor antibiotica meegeven. Deze ziekte
is erg lastig te behandelen. Vaak kan een konijn met snot alleen nog
maar samen zitten met een ander konijn, als dat konijn dezelfde ziekte
heeft.
Speekselen: Dit kan komen door vreemde
voorwerpen in de mondholte, keel of slokdarm: stukjes hooi of splinters.
Soms kunnen door niet goed kauwen door gebitsproblemen grote brokken
verstopt raken in de mondholte, keel of slokdarm. Let op, speekselen kan
ook voorkomen bij vergiftiging door het eten van bestrijdingsmiddelen
of giftige planten. Ook bij ontstekingen in mondholte: door virussen of
bacteriën. Meestal komen dat soort infecties voor na verwondingen in
bek. Bezoek de dierenarts voor een behandeling.Spoelwormen: Hiervan krijgt een konijn diarree.
Bij massale infectie bloederige diarree en vermageren. Buik kan opgezet
en pijnlijk zijn. Zie ook ons artikel over wormen bij het konijn.Syfilis: Veroorzaakt door een bacterie. Het is
overdraagbaar tijdens geslachtsgemeenschap, of via stro en voedsters
geven het door aan de jongen. Dieren hebben blaasjes op geslachtsdelen,
bek, ogen, neus. Later korstjes, zowel rammen als voedsters kunnen dit
krijgen. De symptomen bij deze ziekte zijn: gezwollen geslachtsopening,
soms ook rood, zweertjes rondom anus en voorpoten, korsten op oogleden,
lippen en snuit. De behandeling van deze ziekte bestaat uit goed
ontsmetten van de omgeving, het dier in quarantaine plaatsen (afzonderen
van andere konijnen) en een penicillinekuur. Let wel goed op dat je
dierenarts een kuur geeft die veilig is voor konijnen.Teken: Teken komen soms in de zomermaanden voor
bij dieren die in de tuin lopen. Teken brengen de ziekte van lyme over,
zowel bij dieren als mensen. Zo snel mogelijk verwijderen. Teken met
tang, vingers of pincet weghalen. Licht draaiende, vooral trekkende
beweging. Plek daarna ontsmetten.
Torticollis (evenwichtsziekte): Dit is geen
ziekte op zichzelf, maar een signaal van een onderliggende ziekte. Er
zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van Torticollis, de meest
voorkomende zijn E. cuniculi, een bacteriële binnenoorontsteking of een
trauma (bijv. een val).
Toxoplasmose (protozo): Komt voor in twee
varianten, de acute vorm en de chronische vorm. De acute vorm verloopt
vrij snel, vooral bij dieren onder stress. Ze zijn lusteloos, hebben
koorts, en zijn binnen paar dagen dood. De chronische vorm (cysten in
weefsels) kan zonder verschijnselen verlopen, maar soms ook met
hersenafwijkingen. Soms ook afwijkingen in andere organen waar cysten
terechtkomen. Toxoplasmose ontstaat door het voeren van groenvoer dat
besmet is door kattenontlasting.
Tumoren: Over kanker en tumoren bij het konijn en de behandeling hiervan kun je lezen in het artikel hierover.
Urine verkleurd: Bloed in de urine is met het
blote oog te zien, dit kan via een staafje dat je bij de apotheek koopt
zichtbaar worden, of door onderzoek van de urine bij de dierenarts.
Urine verkleurt meestal door voedingsstoffen, bijvoorbeeld als een
konijn veel wortel gegeten heeft, wordt de urine oranje. De kleur van
urine van een konijn kan van doorzichtig wit tot donkerrood variëren.
Vergiftiging: Als een konijn een giftige plant
eet (zie onze giftige en veilige plantenlijst) kan dit gevolgen hebben
voor de gezondheid. Ook het eten van bestrijdingsmiddelen zoals
rattengif en slakkenkorrels kan gevolgen hebben voor de gezondheid. In
sommige gevallen is dit niet direct te zien aan het konijn, in andere
gevallen wel. Giftige planten en bestrijdingsmiddelen kunnen effect
hebben op de hersenen, maar meestal beschadigen ze de nieren en lever.
In sommige gevallen heeft het vergif directe werking op de spieren en
krijgt het konijn trillende pootjes, draaiende ogen en krampen. Als je
konijn een giftige plant of bestrijdingsmiddel heeft gegeten, neem dan
contact op met je dierenarts.
Verlamming: Verlamming van de achterpoten kan
meerdere oorzaken hebben. Het kan bijvoorbeeld door een parasiet komen,
E. Coniculli heet dit. Konijnen kunnen hier drager van zijn zonder zelf
ziek te zijn, maar ze kunnen dan wel anderen besmetten. Het kan ook naar
voren komen bij verminderde weerstand. Er zijn nog andere dingen die de
oorzaak kunnen zijn van verlamming, bijvoorbeeld door een val of
doordat een konijn te wild spartelt. Zie ook kreupel.
Verslik pneumonie: Ontstaat soms na het fout
toedienen van medicijnen via de bek, bij gebitsproblemen of na het
baden. Het medicijn of vocht komt in de longen. Dit kan in erge gevallen
zelfs een longontsteking veroorzaken. Het dier heeft het erg benauwd.
Bij konijnen komt dit maar heel zelden voor. Behandeling bij dierenarts.
Verstopping: Vaak zien dierenartsen dit aan voor
een haarbal, maar bij konijnen is er eigenlijk bijna altijd sprake van
een traag werkend darmstelsel. Konijnen stoppen met eten, eten minder,
krijgen kleinere keutels of geen keutels meer, konijnen blijven nog een
weekje actief en knagen nog wel, maar eten niets meer. Zie ook ons
artikel over gas en verstopping.
Bij een beginnende verstopping (kleiner wordende keutels, steeds wat
minder eten) kun je zelf nog wat dingen doen. Geef natgemaakt groenvoer
en hooi aan je konijn. Zorg dat je konijn genoeg vocht binnen houd. Geef
3x dag sap van verse ananas (niet uit blik of pak! Echt vers!). Als je
konijn stopt met eten kun je dwangvoeren met Supreme Sience Recovery
(i.v.m. vezels in deze voeding).
Als je konijn helemaal stopt met eten kun je bij de dierenarts speciale
voeding halen, en ook bij hem om verder advies en medicatie
(laxeermiddelen geschikt voor konijnen en/of middel om darmen te legen
en in sommige gevallen pijnstillers) vragen om de darmen weer op gang te
helpen.Verwondingen: Zichzelf kaalplukken, elkaar haar
afbijten, bijtwonden door vechten, zelfverwonding door jeuk zijn
voorbeelden van verwondingen die je tegen kan komen bij konijnen.
Behandeling: wonden schoonmaken met lauwwarm water, desinfecteren.
Eventueel nog behandelen met wondpoeder of betadinezalf. Bij grote
wonden naar dierenarts. Uit diepe wonden kunnen abcessen ontstaan. Bij
wonden aan staart etc zorgen dat het een schoon hok is! Zeker in de
zomer is er anders grote kans op madenziekte (myasis).
Viraal Haemorrhagisch Syndroom (VHS): is een hele
ernstige ziekte. Het konijn kan binnen enkele uren overlijden. Een
konijn kan besmet raken door contact met andere besmette dieren, maar
ook door besmet voer, bijv. groenvoer dat aan de kant van een weg is
geplukt. De symptomen zijn koorts, bloed uit de neus en benauwdheid. Het
konijn kan tegen deze ziekte worden ingeënt. VHS wordt ook wel VHD of
RHD genoemd. Meer informatie over VHS kun je in dit artikel lezen.Vlooien: komen niet veel voor als dieren onder
goede hygiënische omstandigheden gehouden worden. Overbrengen via hooi
of stro komt nog wel regelmatig voor. Soms kunnen konijnen last hebben
van kattenvlooien. Bij wilde konijnen komt de konijnenvlo voor, deze
brengt myxomatose over. Vlooien bestrijden met middel geschikt voor
konijnen, vraag hier duidelijk naar bij de dierenarts. Gebruik nooit
frontline op een konijn!Wormen: Een konijn kan verschillende
wormensoorten krijgen die verschillende gezondheidsproblemen kunnen
veroorzaken. Van wat gewichtsverlies en diarree tot evenwichtsziekte.
Ook kunnen konijnen in de zomer last van maden (uit
vliegeneitjes)krijgen, meer informatie hierover lees je bij maden
(myasis). Wij hebben een uitgebreid artikel over wormen bij het konijn
en hoe deze te bestrijden. Stronghold en Panacur worden bijvoorbeeld
gebruikt voor konijnen. Tegen Frontline kunnen konijnen absoluut niet,
dus dat mag nooit gegeven worden. Voorkomen van wormen kun je door een
goede hygiëne, dus regelmatig schoonmaken en ontsmetten na ziektes en
zeker ook na een wormbesmetting of eventuele preventieve wormenkuur.
Meer informatie over het herkennen en de gevolgen van een wormbesmetting
lees je in dit artikel.
Zere hakjes (sore hocks, Pododermatitis): Het
konijn heeft ontstekingen en soms abcessen of zweren aan de voetzolen.
Ze kunnen ook open gaan en hevig gaan bloeden. Dit komt voor bij
konijnen die voor de slachtindustrie gehouden worden op gaasbodems maar
kan ook bij onze huisdierkonijnen voorkomen. Sommige konijnen zijn
gevoelig voor harde ondergrond of krijgen er last van door een metalen
onderbak in het hok. Een vochtige ondergrond kan ook verwondingen aan de
zooltjes veroorzaken, die dan weer geïnfecteerd worden door bacteriën.
Ook konijnen met te lange teennagels die daardoor in het voetbed
ingroeien kunnen zere hakjes veroorzaken. Verder kunnen veel hard
stampen, een verkeerde verdeling van het gewicht op de voetzolen en de
vacht van je konijn een rol spelen. Sommige rassen zijn door hun vacht
gevoeliger voor zere hakjes, o.a. rexen. Heeft je konijn last van zere
hakjes breng dan een bezoek aan de dierenarts en zorg voor een schoon
droog hok met de juiste ondergrond. Paw-wax voor honden kan ook een
uitkomst bieden. De was vormt een laagje dat beschermt en zorgt er ook
voor dat er zich snellen een eetlaagje vormt ipv de sore hocks. Een
bezoek aan de dierenarts is ook noodzakelijk omdat er in sommige
gevallen een antibiotica kuur noodzakelijk is. Ontsmetten is nodig, vaak
adviseert de dierenarts nog een zalf en soms het aanbrengen van een
speciaal verband.
Zwangerschapsvergiftiging: De jongen nemen te
veel plaats in in de buikholte waardoor de moeder niet voldoende kan
eten. Hierdoor krijgt ze een negatieve energiebalans waarbij ze eigen
vet gebruikt. De afbraak hiervan (ketonlichamen) maken het konijn ziek,
o.a. door leverbeschadiging. Het konijn stopt met eten, je ruikt soms
acetonlucht uit de bek. In een ver stadium krijgt ze spiertrekkingen,
leverfalen en nierfalen, raakt ze in coma en sterft. Schadelijke stoffen
kunnen niet meer uit het bloed worden gehaald en kunnen de hersenen
bereiken waardoor ze afwijkend gedrag en toevallen krijgt. Zo snel
mogelijk naar de dierenarts! Preventief kun je ook zorgen dat je dikke
dieren niet zwanger laat worden, en een zwanger konijn zo min mogelijk
stress bezorgen.
